Küreselleşmenin etkisiyle şehirler hızlı çalışılan, hızlı yaşanılan ve üretmekten çok tüketen, kendi kendine yetmeyen yaşam alanları haline gelmiştir. Kentler, kuruluş amaçları olan insanların bir arada güven içinde yaşadıkları yerler olmaktan çıkmış, insanların daha hızlı hareket etmeleri ve daha hızlı çalışmaları için tasarlanan mekanlara dönüşmüştür. İnsanların birbirlerinin sıcaklığına sığındıkları, sosyalleştikleri, el emeklerini birbirlerine sundukları sosyal korunaklar olmaktan gittikçe uzaklaşan kentler, insanların tüketim için yaşadıkları sahneler halini almıştır. Yaşamın hızlanması sonucu insanlar daha hızlı yemek yemek, daha hızlı alışveriş yapmak, gidecekleri yere daha hızlı varmak için belli bir tempo içinde koşturup durmaktadırlar. Bu yaşam tarzı bakkallar, manav, terzi gibi küçük esnaf yerine AVM’leri, çocuklarımızın oyun oynayacağı alanlar yerine otoparkları, daha çok park ve yeşil alan yerine geniş otoyolları hayatımıza sokmuştur. İnsanın en önemli değeri olan kısıtlı yaşamını sağlıksız yiyecekler, hava kirliliği, trafik, yalnızlık ve tüketimle harcaması modern yaşamın vazgeçilmezi olarak sunulmuştur. Popüler kültürün de desteklediği hayatı yaşamak için zamanı olmayan, işine arabasıyla hızla giden, oturup kahve içecek bir yarım saati bile olmadığı için yürürken kahvesini içen, yetişmesi gereken bir yerler olduğu için yemekten zevk almak yerine ayakta hızlı bir şekilde “beslenen”, komşularını veya yerel esnafı tanımayan modern insan modelinin sürdürülebilir olmadığı ortadadır.
Bu yaşam tarzı modern insanda depresyon, kalp hastalıkları ve kanser gibi birçok hastalığa neden olmasının yanı sıra; kentleri de sürdürülemez hale getirmiştir. Hızlı yaşam tarzının oluşturduğu kentler artık kendi kendine yetmemektedir. Bu kendi kendine yetmeyen kentler de, sadece yakın çevresindeki değil, dünyanın birçok köşesindeki kaynakları, üstelik binlerce kilometre uzaklıktan getirterek yok ederken, aynı zamanda hem doğayı hem insanları tüketmektedir. İnsanların daha çok tüketmesi, bir yerden bir yere daha hızlı gitmesi için tasarlanan kentler insanları doğadan ve birbirlerinden kopartmış ve tek alternatif haline gelmiştir. Tüketim odaklı hayatın insanlara mutluluk ve huzur getirmediği, insanların farklı bir yaşam biçimi aramaları kentsel boyutta Cittaslow hareketini ortaya çıkarmıştır. Cittaslow felsefesi yaşamın, yaşamaktan zevk alınacak bir hızda yaşanmasını savunmaktadır. Cittaslow hareketi, insanların birbirleriyle iletişim kurabilecekleri, sosyalleşebilecekleri, kendine yeten, sürdürülebilir, el sanatlarına, doğasına, gelenek ve göreneklerine sahip çıkan ama aynı zamanda alt yapı sorunları olmayan, yenilenebilir enerji kaynakları kullanan, teknolojinin kolaylıklarından yararlanan kentlerin gerçekçi bir alternatif olacağı hedefiyle yola çıkmıştır.
Cittaslow Bildirisi
Başlangıçta insan kendisini besledi. Sonrasında sığınak ve korunma aradı: böylelikle evler, köyler ve kasabalar kuruldu.
Sonunda, hayatın giderek artan telaşlı, çılgın ritimleriyle birlikte makinelerin zamanı geldi.
Bugün insan kendi gelişiminin yarattığı birçok kaygıdan kurtulmanın hayalini kurmaktadır.
Daha huzurlu, sakin, düşünceli bir yaşam tarzını aramaktadır. Bu çelişkili ve huzursuz yirminci yüzyılın sonunda bilge bir adam Yaşamın Güzel Olduğu Kasabalar modeli yoluyla kurtuluşu önerdi.
Yeni Cittaslow Uluslararası hareketi, kasabalarımızın faal ama aynı zamanda huzurlu uygarlıklarını günlük hayatın dinginliğine dayalı bir değişim programıyla bir araya getirmek istemektedir. Kasabalar büyük, orta ya da küçük ölçekli de olsalar ortak özellikler paylaşmaktadır ve aynı amaca yönelmektedir.
“Geri alınan zamanla ilgilenen” insanların canlandırdığı, meydanlar, tiyatrolar, atölyeler, kafeler, restoranlar, kutsal mekânlar, bozulmamış manzaralar ve büyüleyici zanaatkârlar açısından zengin olan, otantik ürünlerin ritimleriyle mevsimlerin yavaş ve cömert ardışıklığının hâlâ değerinin bilindiği, güzel tatlara ve sıhhate, dini ve geleneksel törenlerinin spontaneliğine, yaşayan geleneklerin büyüsüne saygı duyulan kasabalar. Bu, yavaş, sakin ve düşünceli bir yaşam tarzının mutluluğudur.
Katılımcı kasabalar ve Slow Food (Yavaş Gıda) hareketi tarafından istenilen ulusal ve uluslararası birlik, üçüncü milenyumun başında hümanizmin yeniden doğuşu için sürekli bir laboratuvar olacaktır.
(eski bir İtalyan gazetesinden kopyalanmıştır, Cittaslow Genel Merkezi Orvieto, 15 Mayıs 2020)